تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر چیست و آنها را چگونه می‌توان تشخیص داد؟
- نوشته شده توسط: مهدی اکبری
- منتشر شده در 12 خرداد, 1404
- 2 نظر
- مقالات لوله
تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر چیست و آنها را چگونه می‌توان تشخیص داد؟ روش‌های آن چیست؟ در این مقاله قصد داریم به تفاوت استیل بگیر و نگیر می‌پردازیم. فولاد ضدزنگ یا همان استنلس استیل به دسته‌ای از فولادها می‌گویند که مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند. فولاد زنگ نزن ار جنبه‌های مختلف، خود به چندین دسته دیگر تقسیم می‌شود که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. استنلس استیل بگیر و نگیر دسته‌ای از فولادهای ضدزنگ هستند که از نظر خواص مغناطیسی با هم فرق دارند و این از اصلی‌ترین تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر است.
در ادامه این مطلب به همه جنبه‌های متفاوت در این دو دسته می‌پردازیم و آنها را از لحاظ ترکیبات شیمیایی، کاربردها و سایر ویژگی‌های فیزیکی با هم مقایسه می‌کنیم.
استیل بگیر چیست؟
استیل بگیر نوعی فولاد ضد زنگ است که به دلیل داشتن خاصیت مغناطیسی، جذب آهنربا می‌شود. این نوع استیل عمدتاً از کروم و آهن تشکیل شده است و به دلیل داشتن کروم، مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد. استیل بگیر به دلیل خاصیت مغناطیسی و مقاومت کمتر در برابر حرارت، بیشتر در کاربردهای عمومی‌تر که نیاز به خاصیت مغناطیسی دارند، استفاده می‌شود.
این نوع فولادها از گریدهای فولاد فریتی و مارتنزیتی هستند. برای مطالعه بیشتر می توانید به مقاله انواع گریدهای استنلس استیل مراجعه کنید.
ورق استیل بگیر خواص مکانیکی مشابه با استیل نگیر دارد. مقاومت کششی آن معمولا ۶۰۰-۷۵۰ مگاپاسکال و سختی آن برابر ۵۰-۵۵ راکول Cمی شود. این نوع فولاد در محیط‌های خشک و مرطوب مقاومت به خوردگی خوبی را نیز از خود نشان می دهد.
برای کاربردهای عمومی مثل ساخت ابزارهای جراحی و برخی از قطعات خودرو و همچنین در تولید لوازم خانگی و ظروف آشپزخانه معمولا از این نوع استیل استفاده می شود.
استیل نگیر چیست؟
استیل نگیر نوعی فولاد ضد زنگ است که به دلیل داشتن نیکل زیاد در ساختار خود، جذب آهنربا نمی‌شود. این نوع استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصطلاح “استنلس استیل” معمولاً برای استیل‌های نگیر به کار می‌رود.
این فولادها در ترکیبات شیمیایی خود درصد بالایی از کروم و نیکل دارند و نسیت به فولادهای بگیر، کربن کمتری در ساخت آنها به کار رفته است.
استنلس استیل نگیر نوعی استیل صنعتی محسوب می شود و معمولا خواص مکانیکی برتری نسبت به استیل بگیر دارد. مقاومت کششی این دسته در حدود ۵۱۵-۷۵۰ مگاپاسکال و سختی آنها ۷۰-۹۰ راکول B محاسبه می شود. مقاومت به خوردگی در ورق استیل نگیر در محیط‌های مختلف بسیار خوب و بیشتر از ورق های بگیر است.
تفاوت استیل بگیر و نگیر در کاربردهای آنها نیز وجود دارد. همانطور که اشاره کردیم استیل نگیر نوعی استیل صنعتی است و کاربردهای فراگیری در صنایع مختلف دارد:
- صنایع غذایی و دارویی
- تجهیزات پزشکی
- صنایع نفتی و پتروشیمی
- صنایع خودروسازی
مهمترین گریدهای استیل بگیر
دسته استیل های بگیر، از گریدهای مختلفی تشکیل شده که در ادامه پرکاربردترین و شناخته شده ترین این گریدها را معرفی می کنیم:
استیل بگیر ۴۱۰
ورق استیل بگیر ۴۱۰ حاوی ۱۱.۵٪ کروم است که خواص مقاومت در برابر خوردگی خوبی را ارائه می‌دهد.
این استیل مارتنزیتی علاوه بر قابلیت مغناطیسی، قابلیت عملیات حرارتی نیز دارد.
این گرید از استیل بگیر دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و حرارت است و تا ۶۵۰ درجه سانتیگراد دما را تحمل می‌کند.
در صنایع مختلفی مانند ابزارهای برش، قطعات خودرو و تجهیزات نفت و گاز از این فولاد استفاده می‌شود.
ورق استیل ۴۲۰
استنلس استیل ۴۲۰ دارای مقادیر بیشتری کروم و مولیبدن نسبت به استیل ۴۱۰ است که باعث افزایش مقاومت در برابر سایش و خوردگی می‌شود.
این استیل مارتنزیتی هم قابلیت عملیات حرارتی و خاصیت مغناطیسی دارد. این گرید از استیل بگیر دارای سختی و مقاومت کششی بالاست و در ساخت ابزارهای جراحی، قطعات خودرو و تجهیزات صنعتی ار آن استفاده می‌شود.
استیل بگیر ۴۳۰
در استیل ۴۳۰ مقادیر بیشتری کروم نسبت به استیل ۴۱۰ و ۴۲۰ به کار رفته است بنابراین این فولاد مقاومت بهتری در برابر خوردگی و اکسیداسیون از خود نشان می‌دهد.
فولاد ضد زنگ ۴۳۰ یک استیل فریتی است که قابلیت عملیات حرارتی ندارد ولی خاصیت مغناطیسی دارد.
این فولاد در تولید لوازم خانگی، سیستم‌های اگزوز خودرو و تجهیزات صنعتی به کار می‌رود.
مهمترین گریدهای استیل نگیر
استیل های سری ۳۰۰ همگی در دسته استیل نگیر آستنیتی قرار دارند. در این میان استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ بسیار شناخته شده و پرکاربردند.
ورق استیل نگیر ۳۰۴
ورق استیل نگیر ۳۰۴ یکی از پرکاربردترین ورق‌های استیل است که به دلیل خواص مکانیکی و شیمیایی خاص خود در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جالب است بدانید که ورق استیل ۳۰۴ حاوی ۱۸-۲۰٪ کروم و ۸-۱۰.۵٪ نیکل است و مقاومت در برابر خوردگی خوبی را ارائه می‌دهد. این استیل آستنیتی قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری بالایی دارد و دارای خاصیت مغناطیسی نیست. از آن گذشته، مقاومت کششی و سختی بالایی هم دارد.
فولاد ۳۰۴ قابلیت جوشکاری بسیار خوبی دارد و پس از جوشکاری نیازی به آنیل ندارد. این فولاد قابلیت شکل‌دهی و فرم‌دهی بسیار خوبی داشته و در انواع و قالب‌های مختلف تولید می‌شود.
از این ورق در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی و دارویی، تجهیزات آشپزخانه و لوازم خانگی، لوله‌کشی، صنعت خودروسازی و تجهیزات پزشکی استفاده می‌کنند.
این مشخصات و ویژگی‌ها باعث می‌شوند که ورق استیل نگیر ۳۰۴ در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار گیرد و به عنوان یکی از پرکاربردترین ورق‌های استیل شناخته شود.
ورق استیل ۳۱۶
این فولاد دارای مقادیر بیشتری مولیبدن (۲-۳٪) نسبت به استیل ۳۰۴ است که باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی به ویژه در محیط‌های کلریدی می‌شود.
استیل ۳۱۶ نیز یک استیل آستنیتی است که قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری بالایی دارد و دارای خاصیت مغناطیسی نیست.
از این فولاد برای کار در محیط‌های خورنده و کلریدی و تولید تجهیزات دریایی، تجهیزات شیمیایی و تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود. تفاوت استیل ۳۰۴ و ۳۱۶ را در مطلبی دیگر مفصل توضیح داده ایم.
لوله استیل ۳۱۰
استیل ۳۱۰ نیز از نظر ترکیب شیمیایی حاوی ۲۴-۲۶٪ کروم و ۱۹-۲۲٪ نیکل است که مقاومت آن را در برابر حرارت و اکسیداسیون بسیار بالا می‌برد.
این استیل آستنیتی قابلیت تحمل دماهای بالا را دارد و دارای خاصیت مغناطیسی نیست.
فولاد ۳۱۰ را در تولید تجهیزات صنعتی که در معرض دماهای بالا قرار دارند، مانند کوره‌ها و مبدل‌های حرارتی و صنایع پتروشیمی استفاده می‌کنند.
مهمترین تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر
حال که تا حدودی با ویژگی‌ها و گریدهای مختلف این دو دسته از استیل آشنا شدیم، می‌توانیم به بررسی دقیق‌تر تفاوت‌های آنها از زوایای گوناگون بپردازیم.
خاصیت مغناطیسی استیل بگیر و نگیر
اولین و شاید مهم ترین تفاوتی که در این دو دسته استیل به چشم می‌آید شاید همین خاصیت مغناطیسی آنها باشد. همانطور که بارها اشاره کردیم استیل بگیر جذب آهنربا می شود و در نتیجه نوعی استیل مغناطیسی است. این موضوع در برخی صنایع فاقد اهمیت است و برخی صنایع هم نیازمند چنین خواصی هستند.
اما در بسیاری از صنایع لزوما احتیاج به فولادی است که خاصیت مغناطیسی نداشته باشد. چون این ویژگی می‌تواند در کار دستگاه ها اختلال ایجاد کند. در چنین صنایعی استفاده از استیل نگیر ضرورت پیدا می‌کند.
تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر در ترکیب شیمیایی
همان طور که در معرفی گرید های استیل هم گفتیم، استیل بگیر کروم بیشتر و نیکل کمتری دارد. در استیل نگیر این قضیه متفاوت است و نیکل بیشتر و کروم کمتری در این گریدها وجود دارد. وجود نیکل خاصیت مغناطیسی را به شدت کاهش می دهد و خواصی مانند مقاومت در برابر حرارت و خوردگی را زیاد می کند.
ویژگی های متفاوت استنلس استیل بگیر و نگیر
با وجود ترکیبات شیمیایی متفاوت، این دو دسته استیل ویژگی های متفاوتی نیز دارند.
از تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر می توان به میزان مقاومت آنها در برابر خوردگی اشاره کرد. استیل نگیر مقاومت بسیار بالاتری در برابر خوردگی داشته و می توان در محیط های اسیدی و کلریدی نیز از آنها استفاده کرد. با این که استیل های بگیر هم در دسته فولاد ضدزنگ قرار دارند، اما به این اندازه در برابر خوردگی مقاوم نیستند. با این حال در محیط هایی با میزان رطوبت معمول به خوبی عمل می کنند.
این دو رده استیل مقاومت در برابر حرارت متفاوتی هم دارند. دسته استیل های بگیر، مقاومت چندانی در برابر حرارت ندارند و ممکن است با قرار گرفتن در برابر دماهای بالا به خصوص پس از جوشکاری ترد شکننده شوند و استحکام خود را از دست بدهند. اما استیل های نگیر در این زمینه مقاومت خوبی از خود نشان می دهند و در دماهای بالا بهتر عمل می‌کنند.
تفاوت کاربردهای استیل بگیر و نگیر
با ملاحظه ویژگی ها و ترکیبات متفاوت در این دو دسته استیل می توان پی برد که آنها کاربردهای متفاوتی هم دارند.
کاربردهای استیل بگیر: استیل بگیر بیشتر در کاربردهایی که نیاز به خاصیت مغناطیسی دارند، مانند قطعات خودرو و لوازم خانگی استفاده می‌شود. برای مثال، در صنعت خودروسازی از استیل بگیر برای ساخت قطعاتی استفاده می‌شود که نیاز به خاصیت مغناطیسی دارند، مانند سنسورها و قطعات الکترونیکی خودروها. همچنین، در لوازم خانگی مانند یخچال‌ها و ماشین‌های لباسشویی، استیل بگیر به دلیل قابلیت مغناطیسی و همچنین قیمت پایین‌تر نسبت به استیل نگیر، به کار گرفته می‌شود.
کاربردهای استیل نگیر: استیل نگیر با توجه به ویژگی های برتر خود در صنایع غذایی، دارویی، تجهیزات پزشکی و صنایع خودروسازی کاربرد دارد. این نوع استیل در تجهیزات مربوط به فرآوری مواد غذایی و دارویی به کار می‌رود، زیرا از لحاظ بهداشتی بسیار مناسب است و مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی و تأثیرات محیطی دارد. همچنین، تجهیزات پزشکی مانند ابزارهای جراحی و قطعات ایمپلنت نیز از استیل نگیر ساخته می‌شوند تا از لحاظ دوام و بی‌اثر بودن بر بدن انسان مطمئن باشند. در صنعت خودروسازی نیز از استیل نگیر برای ساخت قطعاتی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی و زیبایی ظاهری دارند، مانند قسمت‌های تزئینی خودرو، استفاده می‌شود.
تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر به همین جا ختم نمی شود و ملاحظات بیشتری در این باره لازم است:
محل نگهداری و استفاده
استیل بگیر: به دلیل حساسیت بیشتر به شرایط محیطی، معمولاً در انبارهای سرپوشیده نگهداری می‌شود. این انبارها از تابش مستقیم آفتاب، رطوبت و سایر عوامل محیطی محافظت می‌کنند تا استیل بگیر کیفیت و ویژگی‌های خود را از دست ندهد.
استیل نگیر: این نوع استیل به دلیل مقاومت بالاتر در برابر شرایط جوی و خوردگی، می‌تواند در محیط‌های باز نیز نگهداری شود. این ویژگی به ویژه در کاربردهای خارجی و محیط‌های صنعتی که شرایط سخت‌تری دارند، بسیار مفید است.
قابلیت اشتعال در هر دو دسته
استیل بگیر: در برابر حرارت مستقیم آسیب‌پذیرتر است و ممکن است در دماهای بالا مقداری از عناصر تشکیل‌دهنده خود مانند کروم و کربن را از دست بدهد، که این امر می‌تواند باعث کاهش مقاومت در برابر خوردگی و تغییر در خواص مغناطیسی آن شود.
استیل نگیر: به دلیل ساختار بلوری پایدارتر، در برابر حرارت مستقیم مقاوم‌تر است. این مقاومت به این معنی است که استیل نگیر در دماهای بالا کمتر دچار تغییر می‌شود و ساختار و ویژگی‌های خود را حفظ می‌کند. این ویژگی به ویژه در صنایعی که با حرارت‌های بالا سروکار دارند، مانند برخی فرآیندهای تولیدی در صنایع غذایی و دارویی، بسیار اهمیت دارد.
تفاوت‌های بین استیل بگیر و نگیر نه تنها در ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آنها بلکه در کاربردها و نحوه نگهداری و استفاده از آنها نیز مشهود است. انتخاب بین این دو نوع استیل بستگی به نیازهای خاص صنعت یا کاربرد مورد نظر دارد.
مقایسه قیمت استیل بگیر و نگیر
عالی شد! رسیدیم به بحث جذاب قیمت. در واقع استیل بگیر از لحاظ مقاومت و ویژگی های مکانیکی ضعیف تر از استیل نگیر است. قیمت آن نیز به دلیل داشتن نیکل کمتر، معمولاً ارزان‌تر است.
قیمت استیل نگیر به دلیل داشتن نیکل بیشتر و مقاومت بالاتر در برابر خوردگی و حرارت، معمولاً گران‌تر است. این تفاوت‌ها باعث می‌شوند که هر نوع استیل در کاربردهای خاص خود مورد استفاده قرار گیرد و انتخاب مناسب بین این دو نوع استیل بستگی به نیازهای خاص پروژه دارد.
نکات مهم برای خرید استیل بگیر و نگیر
هنگام خرید استیل بگیر و نگیر باید به تمامی نکات گفته شده در این مطلب توجه کرد. پس بیایید یک جمع‌بندی کلی درباره تفاوت‌های استیل بگیر و نگیر داشته باشیم:
استیل بگیر خاصیت مغناطیسی داشته و مقاومت آن در برابر خوردگی و حرارت بالا کمتر است. این به دلیل کروم بالا و نیکل کم در ترکیبات شیمیایی است. ضمنا تابش آفتاب و شرایط جوی بر این گونه استیل‌ها تاثیر می‌گذارد پس باید به شرایط نگهداری آن نیز توجه نمود. با این وجود قیمت کمتر استیل‌های بگیر می تواند عاملی تاثیرگذار در انتخاب و خرید آنها برای پروژه باشد.
در مقابل آن استیل نگیر قرار دارد که با درصد نیکل بالاتر و کروم کمتر، ویژگی های مکانیکی و فیزیکی بهتری دارد. این نوع فولاد در مقابل خوردگی و زنگ زدن بسیار مقاوم بوده و گریدهایی از آن حتی در محیط‌های کلریدی و اسیدی نیز دوام می آورند. این نوع فولاد ضمن نداشتن خاصیت مغناطیسی، در دماهای بالا نیز خواص خود را حفظ کرده و به خوبی عمل می‌کند. با این حال قیمت آن کمی گران تر است و شاید استفاده از آن در برخی پروژه ها مقرون به صرفه نباشد.
لازم به ذکر است که به این موضوع هم توجه داشته باشیم که یکی دیگر از محصولات پراستفاده فولاد نگیر، لوله استیل ۳۰۴ و لوله استیل ۳۱۶ هستند.
امیدوارم این نکات به شما کمک کند تا انتخاب مناسبی برای پروژه‌های خود داشته باشید و از خواص هر نوع استیل به بهترین شکل ممکن بهره‌مند شوید.
سلام، چطور می‌تونم در شرایطی که به ویژگی مغناطیسی نیاز ندارم، بین استیل بگیر و نگیر تصمیم‌گیری کنم؟
سلام، برای انتخاب مناسب بین استیل بگیر و نگیر در شرایطی که خاصیت مغناطیسی مورد نیاز نیست، توجه به مقاومت در برابر خوردگی و حرارت اهمیت دارد. استیل نگیر به دلیل عدم خاصیت مغناطیسی و مقاومت بالاتر در برابر خوردگی و دما، گزینه مناسبی است.